Kiedy spedytor staje się przewoźnikiem umownym? Przewoźnik umowny to podmiot zawierający umowę transportu, jednak nie wykonujący jej bezpośrednio czyli samego transportu. Jeśli więc spedytor zawrze z zamawiającym transport towarów umowę transportu, to będzie wykonawcą tej umowy. Jeżeli natomiast powierzy wykonanie tej umowy profesjonalnemu przewoźnikowi (podwykonawcy) będzie wykonawcą umownym, innymi słowy w omawianym przypadku przewoźnikiem umownym. W takiej konfiguracji podwykonawca będzie występował w roli przewoźnika rzeczywistego. W sytuacji, gdy podwykonawca powierzy zrealizowanie transportu dalszemu przewoźnikowi to także będzie definiowany, jako przewoźnik umowny. Większa część przedsiębiorstw zajmujących się spedycją zawiera ze swoimi kontrahentami umowy przewozu. Pomimo tego zdecydowana większość przeprowadza te umowy za pomocą profesjonalnych transportowców, z którymi spedytor zawiera odrębne umowy transportu. W takim kazusie spedytor jest przewoźnika umownego.
Ta sama sytuacja ma miejsce, gdy przewoźnik zawierający umowy przewozu i korzystasz usług przewoźników dalszych. Aktualnie obowiązujące prawo przewozowe nie dzieli przewoźników na umownych i faktycznych, a więc z punktu widzenia odpowiedzialności cywilnej nie ma żadnego znaczenia, czy podmiot występuje w charakterze przewoźnika umownego, czy faktycznego albowiem w przypadku nienależytego wykonania bądź niewykonania wcale umowy przewozu zawsze ponosi odpowiedzialność jak przewoźnik.
Jak zabezpieczyć, zatem odpowiedzialność spedytora?
Spedytor, który zawiera umowę przewozu ma tak naprawdę spore trudności w uzyskaniu odpowiedniej ochrony ubezpieczeniowej, która w sposób optymalny zabezpieczy ponoszoną przez niego odpowiedzialność. Mimo, że wyżej opisany model spedycji funkcjonuje już od kilku lat to polski rynek ubezpieczeniowy wciąż nie opracował odpowiedniej oferty dla spedytorów pełniących rolę przewoźników umownych. Głównym tego powodem jest niechęć do zmiany utrwalonego już modelu ubezpieczeń. Nie bez znaczenia jest także fakt, że duża część spedytorów nie posiada odpowiednich uprawnień pozwalających na prowadzenie działalności w zakresie wykonywania międzynarodowych przewozów drogowych, a to w następstwie stanowi dla towarzystw ubezpieczeniowych przesłankę do odmowy ochrony na bazie OC Przewoźnika. O czymś takim jak przewoźnik umowny w obszarze drogowych przewozów kabotażowych zakłady ubezpieczeń nawet nie chcą słyszeć. Nie znaczy to, że zawarcie takiego ubezpieczenia jest niemożliwe. Co prawda niewiele ubezpieczycieli oferuje spedytorom ubezpieczenie OC P, jednakże potrafią to zrobić na tyle dobrze, by móc zapewnić ubezpieczającym należytą ochronę ubezpieczeniową. Sprawa wcale nie wygląda lepiej w obszarze pośredników ubezpieczeniowych, ponieważ niewielu agentów specjalizuje się w ubezpieczeniach transportowych.
Ryzykowne jest, zatem podejmowanie prób uzyskania ofert od przypadkowych pośredników bądź bezpośrednio od towarzystw ubezpieczeniowych, gdyż wiedza większości z nich z zakresu ubezpieczeń transportowych jest znacząco ograniczona, gdyż ich rola zazwyczaj sprowadza się jedynie do sprzedaży polis ubezpieczeniowych. Preferowany przez nasze biuro model zabezpieczenia ryzyk ponoszonych przez spedytorów polega głównie na tym, że zakład ubezpieczeń akceptuje określony status ubezpieczającego i niezależnie od posiadanych uprawnień oferuje mu ochronę w granicach ponoszonej przez niego odpowiedzialności.
Taki stan rzeczy sprawia, że ubezpieczenia przez nas proponowane nie są dedykowane spedytorom, czy przewoźnikom, lecz podmiotom, które w związku z prowadzoną działalnością przyjmują na siebie określoną odpowiedzialność. Tak skonstruowana polisa będzie chroniła przede wszystkim odpowiedzialność cywilną spedytora występującego w charakterze przewoźnika (tutaj umownego), wynikającą z wykonywania przez niego umów przewozu zarówno międzynarodowego, krajowego jak i kabotażowego. Ponadto, jeżeli spedytorzy zawierają umowy przewozu to muszą mieć świadomość, że odpowiadają również jak przewoźnicy. Nie oznacza to, co prawda, że muszą od razu zmienić przyjęty model pracy, gdyż opisane rozwiązanie i bez tego pozwala na ubezpieczenie ponoszonej przez nich odpowiedzialności. Spedytorzy powinni tylko wiedzieć, kogo o to zapytać. W przeciwnym razie zostaną z kiepską polisą bez pokrycia, a taki przypadek w razie ewentualnej szkody może ich kosztować wiele tysięcy euro.
